Danh nhân và người nổi tiếng họ Đặng (鄧) Việt Nam

• Đặng là một họ phổ biến ở Việt Nam nhưng là một trong những họ rất hiếm của Trung Quốc (邓) và Triều Tiên^{[cần dẫn nguồn]}.
  
  
  

  Những người họ Đặng xuất hiện sớm trong lịch sử

  - Đặng Thi Sách (mất khoảng năm 40), là chồng của bà Trưng Trắc; - Bà Đặng Thị Sen (sinh khoảng 920 - ?) là mẹ vua Lê Đại Hành (Lê Hoàn sinh năm 941 – 1005) trị vì từ 980 đến 1005.
  - Cụ Đặng Phúc Mãn (sinh năm 1128 - 1223), người làng Lâm Giang, Thư Trì nay là Ân Để, huyện Vũ Thư, Thái Bình, làm quan Hữu nội vệ triều vua Lý Anh Tôn (1138 – 1175), theo Gia phả hiện có là Tổ tiên họ Đặng Việt Nam.
  

  Nguồn gốc

  Danh nhân và người nổi tiếng họ Đặng (鄧) Việt Nam

• Trạng nguyên Đặng Thì Thố (1526–?), khoa thi năm 1559, nhà Mạc.
• Trạng nguyên Đặng Công Chất (1621-1683), khoa thi năm 1661 thời Lê Trung Hưng.
• Tiến sĩ Đặng Nghiêm, khoa năm Ất Tỵ niên hiệu Trịnh phù thứ 10 đời vua Lý Cao Tông (1185)[9].
• Thám hoa Đặng Ma La (1234-1285)
• Thám hoa Đặng Bá Tĩnh, thời Trần.
• Đặng Lộ, Nhà thiên văn học đầu tiên của Việt Nam.
• Tiến sĩ Đặng Diễn (1212-1276) [10]
• Tiến sĩ Đặng Tảo (1293-1314) [11]
• Tiến sĩ Đặng Ất (1494-?) [12]
• Quốc công Đặng Tất (?-1409)
• Đặng Dung (1373-1414)
• Tiến sĩ Đặng Minh Khiêm danh thần đời Lê, khoa thi năm 1487, làm quan đến thượng thư Bộ Lễ.
• Tiến sĩ, Quốc lão Đặng Đình Tướng (1649 - 1735)
• Đặng Huy Trứ
• GS Đặng Thai Mai.
• GS Đặng Văn Ngữ, Giải thưởng Hồ Chí Minh
• Khâm sai tuần hành ngũ phủ Đặng Đại Độ, danh thần thời chúa Nguyễn.
• Đô đốc Đặng Xuân Bảo (?-1802), tức Đô đốc Bảo, danh tướng Tây Sơn.
• Tướng Đặng Xuân Phong, danh tướng Tây Sơn ^[1]
• Đặng Tiến Đông: Đô đốc nhà Tây Sơn.
• Đặng Trần Côn, tác giả Chinh phụ ngâm.
• Cơ mật viện Đại thần Đặng Văn Hòa (1791-1830) ^[2]
• Đặng Huyền Thông, nghệ nhân gốm sứ Việt Nam sống vào thế kỷ 16.
• Đặng Đức Thuật, Đặng gia sử phái [13]
• Đình nguyên Hoàng Giáp Đặng Văn Thụy, từng làm Tế tửu nhà Nguyễn.
• Đình nguyên Thám hoa Đặng Văn Kiều, khoa Nhã sĩ năm Ất Sửu (1865)
• Đặng Thị Nhu (? -1909) - người vợ, người cộng sự của Hoàng Hoa Thám
• Tuyên Phi Đặng Thị Huệ, vợ chúa Trịnh Sâm.
• Chí sĩ Đặng Thái Thân (1874-1910).
• Tiến sĩ Đặng Xuân Bảng.
• Nghĩa sĩ Đặng Đề (nghĩa sĩ) (1851-?), phong trào Cần Vương.
• Nghĩa sĩ Đặng Hữu Phố (1854-1885) ^[3]
• Chí sĩ Đặng Văn Bá (1873-1931), phong trào Duy Tân.
• Chí sĩ Đặng Nguyên Cẩn (1866-1923), cận đại.
• Đặng Đoàn Bằng (1887-1938), nhà hoạt động cách mạng và là nhà văn ở cuối thế kỷ 19-đầu thế kỷ 20.
• Tổng Bí Thư Trường Chinh (Đặng Xuân Khu).
• Phó thủ tướng Đặng Việt Châu
• Bút Tre Đặng Văn Đăng (1911–1987)
• Giáo sư, Viện sĩ Đặng Hữu, nguyên Trưởng ban Khoa giáo Tw Đảng Cộng sản Việt Nam.
• GS. TSKH Đặng Ngọc Ký, người đặt nền móng cho ngành nội soi chẩn đoán và phẫu thuật nội soi tại Việt Nam.
• GS. BS Đặng Vũ Hỷ, Giải thưởng Hồ Chí Minh
• GS Đặng Văn Chung ^[4]
• GS. TSKH Đặng Đình Áng
• GS. TSKH Đặng Lương Mô, nhà khoa học với 300 công trình
• GS. VS Đặng Vũ Minh: Chủ tịch Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam.
• GS. TSKH Đặng Kim Chi ^[5]
• Đạo diễn Đặng Nhật Minh (con trai của GS Đặng Văn Ngữ), Giải thưởng Hồ Chí Minh
• Đặng Thùy Trâm chủ nhân quyên nhật ký nổi tiếng.
• Thượng tướng Đặng Văn Hiếu, Ủy viên BCHTW Đảng Cộng sản Việt Nam, Ủy viên Đảng ủy Công an Trung ương. Thứ trưởng thường trực Bộ Công an.
• Thiếu tướng, Phó giáo sư Đặng Quốc Bảo: Trưởng ban Khoa giáo Tw Đảng Cộng sản Việt Nam.
• Thượng tướng Đặng Vũ Hiệp, quân đội nhân dân Việt Nam.
• Trung tướng Đặng Vũ Chính, quân đội nhân dân Việt Nam.
• Trung tướng Đặng Văn Quang (tướng) (1929–), Quân lực Việt Nam Cộng Hòa.
• Phó đề đốc tư lệnh hải quân Đặng Cao Thăng, Quân lực Việt Nam Cộng Hòa.
• Trung tướng Đặng Hòa, Quân đội Nhân dân Việt nam.
• Thiếu tướng Đặng Kim Giang, Phó chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần Quân đội Nhân dân Việt Nam.
• Nhạc sĩ Đặng Thế Phong
• Chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam Đặng Ngọc Tùng,
• Nghệ sĩ Nhân dân Đặng Thái Sơn
• NS Đặng Ngọc Long
• NS Đặng Hữu Phúc
• Đặng Hùng Việt, kì thủ cờ tướng.
• Bộ trưởng Bộ Công nghiệp, TS Đặng Vũ Chư, (1940-)
• "Con hùm xám đường số 4" Đặng Văn Việt (1920-)
• Đặng Quang Phương: tiến sĩ luật học, Phó Chánh án thường trực Toà án Nhân dân Tối cao Việt Nam.
• Doanh nhân Đặng Thành Tâm, người giàu nhất Việt Nam năm 2007.
• Đặng Thân, nhà văn, nhà thơ, nhà giáo Việt Nam.
• Đặng Văn Anh (1919-1998), võ sư, người sáng lập môn phái Kim Kê.
• Đặng Phúc Thông (1906-1951), (được Hồ Chí Minh đánh giá) là một cán bộ cao cấp xuất sắc của chính phủ, một chiến sĩ trung thành của dân tộc.
• Người trời Đặng Thành Chung, phi công kiêm HLV tài ba của QĐNDVN.
• NSƯT Đặng Trọng Hữu.
• Đặng Thị Kiều Trinh, thủ môn xuất sắc nhất trong lịch sử bóng đá nữ Việt Nam.
• Hoa hậu Việt Nam Đặng Thị Ngọc Hân, năm 2010.
• Hoa hậu Việt Nam Đặng Thu Thảo, năm 2012

Danh nhân và người nổi tiếng họ Đặng Trung Quốc

• Đặng Vũ, công thần nhà Đông Hán
• Đặng Tuy, cháu gái Đặng Vũ, hoàng hậu của Hán Hòa Đế
• Đặng Chi, trọng thần nhà Thục Hán
• Đặng Ngải, danh tướng thời Tam Quốc
• Đặng Tích Hầu, Tỉnh trưởng Tứ Xuyên thời Trung Hoa Dân Quốc
• Đặng Tiểu Bình, tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc
• Đặng Dĩnh Siêu, chủ tịch Chính hiệp, phu nhân của thủ tướng Chu Ân Lai
• Đặng Lệ Quân, danh ca Đài Loan

Sự nhìn nhận sai khác của một số người

• Hiện nay có một số người cho rằng họ Đặng có nguồn gốc từ họ Trần nhưng số này không nhiều ^[6], theo sử sách chứng minh thì họ Đặng đã có nguồn gốc từ lâu đời, sau khi loạn Trần Tuân chạy về Lương Xá đổi thành họ Đặng và họ Đặng ở đây còn lưu giữ nhiều gia phả cổ nhất (trừ những bộ lưu tại bảo tàng lịch sử) nên một số người đã chỉnh sửa sai khác nhằm giải thích họ Đặng có gốc từ họ Trần.^[7]
• Qua các kết nối gia phả các dòng họ Đặng trên toàn quốc thì Tổ tiên họ Đặng được ghi nhận họ Đặng đầu tiên trong gia phả là cụ Đặng Phúc Mãn ^[8]
• Thực ra họ Đặng đã xuất hiện từ thời vua Hùng ^[7] và có một số tên tuổi đã được ghi danh trong lịch sử trước cả Ông Đặng Phúc Mãn, như: Đặng Thi Sách chồng Trưng Trắc.Tuy nhiên, do nguồn cội đã lâu nên chưa tìm thấy được sự liên hệ từ thời vua Hùng, thời Hai Bà Trưng đến giai đoạn Ông Đặng Phúc Mãn.